Joery in Bordeaux

6 okt.

St-Emilion in opmars of 'keeping up appearances'? Een verslag van de oogst 2022 en classificatie...

Na een lange pauze komt het internationaal reizen terug op gang en was het dus ook de hoogste tijd om nog even een bezoek te brengen aan onze vrienden van de Libournais.

In dit gebied liggen twee zeer bekende regio's: Pomerol en St-Emilion. Beide zijn uniek en hebben een eigen profiel op vlak van classificatie, smaak en terroir. Zeggen wie nu eigenlijk de beste is, is daarom ook zeer moeilijk.

Het grootste verschil met de buren van op linkeroever, Médoc: ze verbouwen nauwelijks tot geen Cabernet Sauvignon en er is bijna geen witte wijn te vinden, onder de appellatie is het zelfs niet toegelaten. De reden hiervoor is heel simpel: het terroir. Een net iets andere samenstelling qua bodem, meer dominant op zand en wat argilo-calcaire, en laat nu net die zandbodem het lievelingsterroir zijn van Merlot. Bovendien was er een grote crisis eind jaren '50 waarbij een groot deel van de oogst was beschadigd door extreme koude. Aangezien Merlot een druif is die zeer hoge rendementen kan halen op een kwalitatief niveau hebben ze er een massale heraanplanting mee gedaan. Dit is tot op vandaag dus nog steeds een nalatenschap.

Oogst 2022: invloed
van de wijnmaker:
gezond verstand of technologie?

Klimaat en terroir

Wie zal zich de zomer van 2022 niet herinneren? Het was er eentje met meerdere hittegolven en vooral één van extreme droogte. Wie verkoeling kon vinden aan de rand van een zwembad, boekje in hand en muziekje op de platenspeler was aan het genieten. Voor iedereen die betrokken was bij de landbouw een zoveelste en opeenvolgend bizar jaar, waarin we toch meer en meer geconfronteerd worden met een globale klimaatopwarming en alle gevolgen van dien. Gelukkig is wijnbouw een traditie van vele generaties, en zal de cyclus van een wijnstok dan ook meer bepaald worden door de vele jaren ervoor en wat er zich toen allemaal heeft afgespeeld binnen de muren van het domein.

Om St-Emilion beter te begrijpen moeten we even kijken naar een overzicht van de terroirs in dit gebied. Rond de kerk en dorpscentrum van St-Emilion (Geel, Oranje en Rood) liggen de oudste en tevens ook meest prestigieuze wijngaarden (Angélus, Beau-Séjour Bécot, Ausone, Pavie...). Dit is te danken aan het glooiende landschap op weg naar het dorp, waardoor je kan genieten van een volledig zuidelijke expositie alsook een hoger percentage van de typische leem en kalksteen ondergrond. Dit zorgt voor wijnen met een iets bredere structuur en trossen die wat meer rijpingstijd nodig hebben. De allerhoogste wijngaarden op dit plateau (Troplong-Mondot en La Serre) bezitten net iets meer gele kalk en zullen, gezien de trage rijping, dan ook de laatste zijn waar er geplukt wordt.

Links van St-Emilion (Lichtgroen) kom je terug in een vlakke zone, en hier bestaat de bodem vooral uit zand. Hier tikken de wijngaarden tegen Pomerol aan, zo liggen de wijngaarden van La Marzelle, Figeac en Grand Corbin Despagne op een boogscheut van Pétrus en is de concentratie kiezels hier net iets hoger. De wijnen zullen denser zijn, met wat meer power en profiteren vooral van de veel grotere diversiteit in de bodem. Bij Grand Corbin Despagne bv heeft onderzoek aangetoond dat er niet minder dan 53! verschillende bodemtypes op een lappendeken van amper 27 ha groot present zijn. De wijnmaker heeft dus zelf een waaier aan mogelijkheden om de uiteindelijke stijl en smaak van zijn wijn te kiezen.

Iets verder ten oosten van St-Emilion vind je ook wat hellingen, en hier heerst een warmer microklimaat. (Grijze zones) Bij Tertre Roteboeuf zagen ze dit als een opportuniteit, en hebben ze in de wijngaarden olijfbomen en vijgen aangeplant om dit gegeven extra in de verf te zetten en het klimaat te typeren. In deze regio gebeurt de pluk dan ook vaak vrij vroeg, enkel bij Tertre Roteboeuf wachten ze bijzonder lang om zo hun typische rijpe stijl te kunnen etaleren. De wijn komt pas na een rijping van 24 maanden in kleine vaten op de markt.

De onderste zone van St-Emilion is minder interessant qua terroir en dit vertaalt zich dan ook in minder complexe wijnen.

Oogst 2022

Nu we de bodem van dit gebied iets beter onder de loep hebben genomen is het makkelijker om te begrijpen waarom de ene wijnmaker al aan het plukken was en de andere nog moest beginnen. Het hangt dus vooral af van hoe de concentratie zand vs argilo-calcaire en kiezels zich tegenover elkaar verhouden. En welke stijl de wijnmaker beoogt. Maar dat het een atypisch jaar zal worden is alvast zeker. Bij het schrijven van deze tekst zitten we in de derde week van september, normaal gesproken een periode waar de pluk net van start gaat. En toch is dit jaar al een groot deel van de pluk, vooral Merlot dan, al afgelopen. Aangezien 50% van de appellatie reeds biodynamisch werkt, bevestigen ook meerdere wijnmakers mij dat dit ervoor heeft gezorgd dat er meer frisheid en aciditeit in de druiven te vinden is dan voorheen, en beslissen ze heel vaak om die zo veel mogelijk te behouden door vroeger te plukken. Slechte enkelingen wachten nog met de start van de pluk, en dan vooral voor de Cabernet Franc, en dit om te verhinderen dat je niet al teveel groene impressies zou krijgen tijdens het proeven. Het is dus een rijpe jaargang waarbij je moet opletten voor de balans de zuren en het fruit. Maar dat het hoog zal zitten in alcohol, dat is een zekerheid! De verwachting is een alcoholpercentage tussen de 14,5 en 15%.

Zal dit ook resulteren in blockbusters, en wijnen zonder finesse? Gelukkig niet, en het is hier dat we met een opgelucht hart kijken naar de huidige technologie. Om het best tijdstip van de oogst te bepalen worden nu oa satellietbeelden van de wijngaard, die tot op 1 m² nauwkeurig zijn, gebruikt. Ze zorgen ervoor dat enkel de beste druiven de cuves bereiken (dmv het gebruik van een 'suiker bad', optische triage van de druiven, zachtere éraflage...). En ook in de kelders zijn veel wijnbouwers de laatste jaren afgestapt van het gebruik van teveel nieuwe (en kleine) eiken vaten. Meer en meer zet de trend van de amfora zich door waardoor wijnen sappiger en evenwichtiger worden. Dit is vooral goed nieuws voor wie kort na het oogstjaar al eens wil genieten van een goede fles Bordeaux. Ik denk dat we 2022 zullen herinneren als een vrij geconcentreerd jaar, met kleine volumes, maar ook een tikje een gebrek aan zuren. Een jaargang waarin elke wijnmaker zal beslissen hoe hij deze uitdaging zal aanpakken met vaak zeer jeugdige en intens-fruitige wijnen tot gevolg. Maar om het met de woorden van François Despagne (Grand Corbin Despagne) te zeggen: "slechte wijnjaren bestaan niet, er bestaan enkel slechte intenties en manieren om een goede wijn kapot te maken."

Classificatie

Voor mijn slotakkoord in deze blog zou ik het nog even willen hebben over de classificatie. Weinigen weten het immers maar in St-Emilion krijg je als wijnmaker elke 10 jaar de kans om jezelf te bewijzen in degustaties om zo hogerop de ladder te klimmen in de classificatie. Het is de enigste regio ter wereld die dit doet. Het idee dat je als domein kan groeien is voor mij geweldig. Concreet moet je in een blinde degustatie bewijzen dat je een goede wijnmaker bent door je laatste 10 jaargangen in te zenden. Je kan volgende spelden op je mouw prikken als je het goed doet: St-Emilion Grand Cru, St-Emilion Grand Cru Classé, St-Emilion 1e Grand Cru Classé en als je het verbluffend hebt gedaan: St-Emilion 1e Grand Cru Classé 'A'.

Om op de laagste trede te mogen staan is het voldoende om een minimum score van 14/20 te behalen tijdens de tasting en het domein moet binnen de traditionele zone gelegen zijn. Wil je meedoen met de allergrootste en wil je Grand Cru Classé worden, dan dien je 16/20 te behalen tijdens de tasting. Maar... nu komt het punt waar er extra spelregels aan te pas komen. Want het proeven telt slechts voor 50% mee en voorts is het een opsomming van internationale reputatie, waarde van je domein en reclame die je maakt voor de regio. Dit gedeelte telt voor 35%. 10% van de punten moet je behalen op basis van de ligging van je wijngaarden, veilingwaarde en bodem. De laatste 5% moet je scoren door investeringen in jouw kelder en filosofie van het wijn-maken.

En zo kan het dus perfect zijn dat een wijndomein tijdens het proeven cum laude is geslaagd, maar toch geen classificatie zal behalen omdat de andere factoren (parking, toerisme, internationale reputatie..) niet behaald worden.

Voor zij die reeds aan de top staan en genieten van internationale roem is het een positie die makkelijk houdbaar is, al zijn er een paar die het vuur aan de schenen voelden en uit de classificatie zijn gestapt. Angélus, Ausone en Cheval Blanc zijn maar enkele van de grote jongens die er zelf voor gekozen hebben om zich niet meer te laten opnemen in de classificatie.

Wat ooit is begonnen als een systeem waarbij je een beloning kon scoren voor je goede werk is meer een lobby geworden om je flessen duur te kunnen verkopen. Dus net zoals in elke andere regio is het vooral aan ons om elke wijn te proeven, het verhaal te leren kennen en jullie als klant voldoende te informeren om niet in de val te lopen en zo een miskoop te doen. Ontdek, proef en blijf vooral genieten van St-Emilion. Het is een regio die stoelt op traditie, maar heel duidelijk beseft dat de toekomst voor het grijpen ligt voor zij die bereid zijn te investeren in kwaliteit en duurzaamheid.